موتور جستجو و انواع آن
موتور جستجو و انواع آن
تا چند سال پیش اگر شما به دنبال مطلبی بودید، باید به دنبال افراد و کتاب‌هایی می رفتید که در حوزه اطلاعاتی شما دانشی داشتند و اگر مطلب شما هم خیلی تخصصی بود، پیدا کردن منابع برای دریافت اطلاعات موردنیاز، خیلی سخت بود. بعد از ظهور اینترنت و پیدایش انواع موتور جستجو مختلف، کم‌کم پیدا کردن اطلاعات راحتتر شد و هر شرکت و شخصی توانست با ایجاد یک وب‌سایت یا پایگاه داده اطلاعاتی، داده‌های موردنیاز را در این شبکه اینترنتی آپلود نماید تا بقیه افرادی که نیاز به داده‌های آن داشتند، بتوانند استفاده کنند.
موتورهای جستجو گشت و گذار در اینترنت را ساده‌تر می‌کنند و کاربران را از به خاطر سپردن یا ذخیره کردن آدرس صفحات مورد علاقه‌شان در اینترنت بی‌نیاز می‌کنند.
موتور جستجو چیست؟
موتور جستجو (Search engine) یک ابزار آنلاین است که به جستجو در سایت‌ها بر اساس کلمه کلیدی وارد شده توسط کاربر می‌پردازد. موتور جستجو دائما در حال جمع‌آوری اطلاعات در مورد صفحات موجود در سایت‌های مختلف و ذخیره این اطلاعات در پایگاه داده خود است. پس از ورود کلمه کلیدی توسط کاربر، موتور جستجوگر به بررسی داده‌های موجود در پایگاه داده (Database) خود می‌پردازد و بر اساس الگوریتم رتبه‌بندی که دارد نتایج را به ترتیب در صفحه نتایج جستجو (SERP) نمایش می‌دهد. در بخش بعدی نحوه عملکرد موتورهای جستجو را توضیح خواهیم داد.
انواع موتور جستجو چیست؟
وقتی اسم موتور جستجو می‌آید، اولین اسم (سایتی) که در ذهن همه به وجود می‌آید، گوگل است؛ اما امروزه موتورهای جستجو بیشتر از گذشته شده است و هرکدام نیز کارایی مربوطه و خاص خود را دارد.
در حالت کلی انواع موتور جستجو را می‌توان به دو نوع زیر تقسیم‌بندی کرد:
- موتور جستجو بر اساس خزیدن در سایت‌ها و پایگاه داده‌ها
- دایرکتوری‌ها
موتور جستجو بر اساس خزیدن
یکی از دسته کلی انواع موتور جستجواست که برای خزیدن در سایت دارای یک ربات عنکبوتی است و در سایت‌ها، مخصوصاً وب‌سایت‌های جدید خزش می‌کند و بر اساس کلمه کلیدی و دیگر معیارها شاخص گذاری می‌کند و اگر مشکلی نداشته باشد، آن را به پایگاه داده خود برای نمایش به کاربران ذخیره می‌کند. گوگل یکی از نمونه این سایت‌ها است.
دایرکتوری‌ها
دایرکتوری‌ها یکی از انواع موتور جستجو است که اطلاعاتی شامل کسب‌وکارها، فعالیت‌ها و غیره را بر اساس دسته‌بندی خاصی که دارند، ذخیره می‌کند. یکی از نمونه این سایت‌ها را می‌توان یاهو نام برد.
- ابتدا مالک کسب‌وکار و غیره، اطلاعات فعالیت خود را بر اساس نوع کار خود در یکی از فهرست‌های دایرکتوری ثبت می‌نماید. همچنین کلمات کلیدی متناسب نیز تعیین می‌شود.
- بعدازاینکه لینک سایت و اطلاعات خود را ثبت کرد، اطلاعات او بر اساس فهرستی که قرار داده است، توسط مدیران دایرکتوری بررسی و تائید می‌شود.
مهمترین موتورهای جستجو در جهان
1- گوگل
گوگل یکی از غول‌های حوزه تکنولوژی و دارنده پرطرفدارترین موتور جستجوی اینترنتی در جهان است. همانطور که در تصویر زیر ملاحظه می‌کنید گوگل در حال حاضر اختلاف فاحشی با سایر رقبای خود در میزان سهم از بازار موتورهای جستجو دارد.
آنچه که گوگل را به پرطرفدارترین موتور جستجوی اینترنتی تبدیل کرده است نمایش نتایج درست و مطلوب به کاربران است. گوگل با کمک الگوریتم رتبه‌دهی بسیار دقیقی که دارد، بهترین و درست‌ترین نتایج را برای جستجوی کاربر نمایش می‌دهد. الگوریتم رتبه دهی گوگل با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین از صدها فاکتور برای رتبه دهی سایت‌ها استفاده می‌کند و هنوز هم مطمئن‌ترین راه برای پیداکردن آنچه در اینترنت به دنبال آن هستید است.
2- بینگ (Bing)
بینگ موتور جستجوی متعلق به شرکت مایکروسافت است و در جایگاه دومین موتور جستجوی جهان قرار دارد. بینگ یک سیستم جایزه‌ای برای تشویق افراد به استفاده از این موتور جستجو پیاده کرده‌است. بدین ترتیب که با استفاده از این موتور جستجو شما امتیاز دریافت خواهید کرد و با امتیاز دریافت شده می‌توانید از خدمات پولی مایکروسافت استور بهره‌مند شوید. از دیگر ویژگی‌های موتور جستجوی بینگ نمایش یک تصاویر پس زمینه زیبا در هنگام بازدید از بینگ است.
برخی کاربران معتقدند جستجوی تصاویر در موتور جستجوی بینگ نسبت به گوگل راحتتر است. همچنین جستجوی ویدیویی در بینگ بدلیل امکان داشتن پیش نمایش قبل از باز کردن لینک، یک مزیت محسوب می‌شود. بینگ تلاش مایکروسافت برای انتقام از گوگل در بازار موتورهای جستجو است. علیرغم همه این تلاش‌ها و اینکه بینگ موتور جستجوی پیشفرض در سیستم عامل ویندوز است، مایکروسافت هنوز نتوانسته است اکثریت کاربران را متقاعد به استفاده از این موتور جستجو کند.
3- داک‌داک‌گو (DuckDuckGo)
داک داک گو (DuckDuckGo) یک موتور جستجو پرطرفدار بین افرادی است که به حفظ حریم خصوصیشان اهمیت می‌دهند و نسبت به اینکه گوگل داده‌هایشان را جمع‌آوری کند حساس هستند. این موتور جستجو رابط کاربری بسیار ساده و مینیمالی دارد، تبلیغات ندارد و رفتار کاربران به هیچ وجه در این سایت ردیابی نمی‌شود. از معایب این موتور جستجو این است که الگوریتم بخصوص خود را ندارد و نتایج را از منابع مختلف گردآوری کرده و نمایش می‌دهد.
4- بایدو (Baidu)
بایدو در سال ۲۰۰۰ تاسیس شد. بایدو موتور جستجوی بومی چین است و علیرغم اینکه از همه جای جهان در دسترس است تنها به زبان چینی خدمات می‌دهد. با توجه به محدودیت استفاده از خدمات گوگل در چین این موتور جستجو سهم بازار ۷۰ درصدی از بازار اینترنت چین دارد. این موتور جستجو نتایجی تقریبا مشابه گوگل به کاربران چینی ارائه می‌دهد و از طریق تبلیغات درآمد دارد. با این حال به توجه به سانسور شدید اینترنت در چین بسیاری از سایت‌های مخالف حکومت چین و طرفدار دموکراسی در موتور جستجوی بایدو نمایش داده نمی‌شوند.
5- ولفرام آلفا (WolframAlpha)
موتور جستجوی ولفرام آلفا در واقع یک موتور محاسباتی دانش است که به شما این امکان را می‌دهد تا پاسخ سوالات خود را محاسبه کنید و درباره موضوعات تخصصی مختلفی نظیر جبر خطی، حساب، زبان شناسی به جستجو بپردازید. البته این موتور جستجو از زبان فارسی پشتیبانی نمی‌کند و باید به انگلیسی کلمات کلیدی را وارد نمایید.
6- بردریدر (BoardReader)
بوردریدر یک موتور جستجو برای جستجو در تالارهای گفتگو یا فورام هاست. این موتور جستجو به شما امکان می‌دهد در تالارهای گفتگو به جستجو بپردازید و نتایج را بر اساس زبان و تاریخ فیلتر کنید. این موتور جستجوگر یک ابزار خوب برای انجام تحقیق محتوایی به زبان انگلیسی است و به شما کمک می‌کند تا محتواهای نوشته شده توسط کاربران واقعی درباره یک موضوع را پیدا کنید.
7- اکوزیا (Ecosia)
زیرساخت مورد استفاده در اغلب موتورهای جستجو منجر به آلایندگی و انتشار بیشتر گازهای گلخانه‌ای نظیر CO2 می‌شود. موتور جستجوی اکوزیا خود را موتور جستجویی معرفی می‌کند که درخت می‌کارد. به ازای هر جستجویی که در موتور جستجوی اکوزیا انجام می‌شود، درآمد حاصله صرف برنامه درختکاری این سایت می‌شود. بطور متوسط با انجام ۴۵ جستجو، این سایت یک درخت می‌کارد. لازم بذکر است اکوزیا نتایج خود را از موتور جستجوی بینگ مایکروسافت دریافت می‌کند.
8- استارت پیج (Startpage)
استارت پیج نتایج خود را از گوگل دریافت می‌کند. این موتور جستجو برای کسانی مناسب است که نتایج جستجو در گوگل را ترجیح می‌دهند اما تمایل ندارند اطلاعات جستجو و تاریخچه جستجوی آن‌ها ردیابی شود.
9- یاندکس (Yandex)
موتور جستجوی یاندکس پنجمین موتور جستجوی پرطرفدار در جهان است و بیشتر کاربران این موتور جستجو در کشورهای روسیه، بلاروس، اکراین، ترکیه و قزاقستان قرار دارند. یاندکس هم مشابه گوگل خدمات جستجوی عکس، ویدیو، اخبار را در کنار سرویس ترجمه، فضای ابری و نقشه ارائه می‌دهد.
انواع موتور جستجو داخلی
موتورهای جستجو داخلی زیادی در چند سال گذشته به وجود آمده است که هرکدام در دسته‌هایی که در بالا معرفی شد، قرار می‌گیرند. البته بیشتر این موتور جستجو در حال حاضر، دایرکتوری هستند و به معرفی کسب‌وکارها همراه با اطلاعات آن‌ها می‌پردازند. معروف‌ترین این سایت را می‌توان کتاب اول دانست.